Zdjęcie
Andrzej Vincenz w Grenoble, 2007 r. / Sygn. sm00142
FOT. JOANNA DE VINCENZ
Powrót do listy

ANDRZEJ VINCENZ

Biografia


PUBLICYSTA
ur. 13 marca 1922 r. we Lwowie
zm. 16 sierpnia 2014 r. w Heidelbergu
Pseudonim: Jan Torosiewicz

Publicysta, slawista i językoznawca.
Syn pisarza Stanisława Vincenza (1988-1971) i Ireny z d. Eisenmann (1900-1991).
W pierwszych latach był edukowany w domu przez rodziców. Następnie, mieszkając w Warszawie u babki ze strony matki, uczęszczał do gimnazjum im. Stefana Batorego, potem do liceum im. Tadeusza Reytana. Wakacje spędzał w domu rodzinnym w Bystrzecu na Huculszczyźnie. Tam zastał go wybuch II wojny światowej.
W marcu 1940 r. w obawie przed aresztowaniem przez NKWD przedostał się ze starszym,  przyrodnim bratem Stanisławem na nartach na Węgry. Stamtąd został skierowany do Francji i wcielony do I Dywizji Pancernej gen. Maczka.
Po przeniesieniu wojsk do Anglii, stacjonował w Stirling w Szkocji. 
Ukończył Kurs Maturalny Pierwszej Brygady Strzelców w Szkocji, zdając nadzwyczajny egzamin dojrzałości, licealny typu humanistycznego, w czerwcu 1942 r. 
Brał udział w inwazji w Normandii i wyzwalaniu północnej Europy, najpierw jako radiotelegrafista w czołgu w I Brygadzie Pancernej gen. Maczka, następnie był członkiem redakcji „Dziennika Żołnierza” (m.in. wraz z Konstantym Jeleńskim oraz wujem Mieczysławem Eisenmanem). Jako członek korpusu prasowego był świadkiem m.in. kapitulacji Wilhelmshaven. Po zakończeniu wojny spędził jeszcze dwa lata w armii, na północy Niemiec w Quackenbrück. Został demobilizowany w 1947 r. we Francji.
Studiował anglistykę i romanistykę na Sorbonie (Licence Faculte des Lettres Universite de Paris uzyskał w grudniu 1950 r.) W 1954 r. otrzymał Dyplom d'etudes superieures, Lettres Modernes. Doktorat dotyczył dialektu staroprowansalskiego. Doctorat es Lettres Faculte des Lettres et Sciences Humaines Universite de Paris otrzymał w czerwcu 1965. r. Habilitacja dotyczyła imion w dialekcie huculskim (Traite d'anthroponymie houtzoule. München /Forum Slavicum 18/). 
W latach 1952-1958 współpracował z radiem francuskim. 
Od 1960 r. pracował naukowo w Niemczech, na uniwersytecie w Heidelbergu, gdzie w 1967 r. został profesorem slawistyki i językoznwstwa. W 1973 r. objął katedrę językoznawstwa na uniwersytecie w Getyndze. Prowadził badania na temat zapożyczeń językowych. Jest inicjatorem i autorem „Słownika zapożyczeń niemieckich w języku polskim”. 
Wraz z matką, Ireną Vincenzową, doprowadził do wydania całości tetralogii huculskiej „Na wysokiej połoninie” – najpierw w Londynie („Zwada” St. Vincenza w OpiM w 1970 r., „Listy z nieba w OpiM w 1974 r., „Barwinkowy wianek” OpiM 1979 r.), potem w Polsce (w wydawnictiwe „Pogranicze”) – jak i wielu innych książek Stanisława Vincenza („Tematy żydowskie” St. Vincenza OpiM Londyn 1977 r.; „Z perspektywy podróży”, Kraków, Znak, 1980; „Po stronie dialogu“ Warszawa, PIW 1983; „Powojenne perypetie Sokratesa”, Kraków, Znak 1985).
Inicjator pierwszych konferencji naukowych dotyczących twórczości Stanisława Vincenza. 
Autor licznych wstępów i posłowii do wydań dzieł swego ojca.
W 1991 r. podarował Bibliotece Zakładu Narodowego im. Ossolińskich szereg archiwaliów Stanisława Vincenza, w tym manuskrypty dzieł pisarza.
Mieszkając w Niemczech, w Heidelbergu, nigdy nie zerwał kontaktów z Francją. Jego drugie miejsce zamieszkania to La Combe de Lancey, w okolicy Grenoble, gdzie stworzył letnią siedzibę dla swych tęskniących za górami rodziców. Miejsce to za życia Stanisława Vincenza chętnie odwiedzał Czesław Miłosz, Józef i Maria Czapscy, Konstanty Jeleński, Jerzy Stempowski. 
Członek Polskiego Towarzystwa Naukowego na Obczyźnie (od 1967 r.) oraz przez 30 lat członek Jury Nagrody Kościelskich (od 1978  do 2008 r.)       
 
Źródła:
  • Andrzej Vincenz: O Januszku. W: Rocznik Muzeum Narodowego w Warszawie XXXV, In Memoriam Jan Białostocki, Warszawa 1991
  • Irena Vincenzowa: Rozmowy ze Stanisławem Vincenzem W: „Regiony“, 1993-1999 
  • Mirosława Ołdakowska-Kuflowa: Stanisław Vincenz. Biografia. Lublin 2006
  • Rozmowa Joanny Vincenz z Andrzejem Vincenzem, materiał audio, niepublikowany 
Pomiń sekcję linków społecznościowych Facebook Instagram Vimeo Powrót do sekcji linków społecznościowych
Powrót na początek strony